دانشکده پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن بررسی سل ريوي و خارج ريوي در منطقه رامسر از1384-1388***دكتر لطيف كاظمي ** دکتر عمرانی *دکتر سلملیانسل يك فوريت جهاني است زيرا پيدايش و انتشار باسيل هاي مقاوم به چنددارو ، بيماري سل را تبديل به يك بيماري غيرقابل علاج مي كند مقدمهسل یک بیماری باکتریال مزمن است که در اغلب موارد توسط مایکو باکتریوم توبرکلوزیس ایجاد می شود. بین 95-90 درصد از موارد ابتلا به شکل مخفی بیماری می باشد نحوه تظاهر بیماری به دو صورت ریوی و خارج ریوی می باشد.شایعترین نقاط درگیر در فرم خارج ریوی عبارتند از:غدد لنفاوی, پلور,دستگاه ادراری تناسلی, استخوانها ,روده ومننژ.طبق اهداف توسعه هزاره و برنامه جهاني مبارزه با سل : جهان تا سال 2015 م مي بايستي به توقف رشد بروز سل و از آن به بعد كاهش بروز ،نصف شدن شيوع و مرگ ناشي از سل و سپس در سال 2050 م به مرحله حذف سل (بروز كمتر از 1 مسلول درهر ميليون نفر) نا يل گردد |
در سال 2005 ، بالغ بر8800000مورد سل جدید و1600000مورد مرگ ناشی از سل گزارش شده در حالي كه تمام مرگهاي ناشي از سل قابل پيشگيري است .
متاسفانه 95% موارد بيماري و 98% موارد مرگ از سل ، در كشورهاي در حال توسعه رخ ميدهد و اين در حالي است كه 75% آنها در گروه سني فعال از نظر اقتصادي هستند يعني (50-15) سالگي رخ ميدهد
WHO از طرف
§ برای ایران میزان بروز بیماری اسمیر مثبت11مورد در صد هزار نفر جمعیت براورد شده است.
§ استان سیستان وبلوچستان با بروز بالای 25 بیشترین میزان بروز
§ واستان گلستان با بروز 25-15 دومین استان الوده کشور بوده است.
§ استان مازندران با بروز 15-5 جزء استانهای با الودگی متوسط می باشد.
در ميان بيماريهاي عفوني سل به عنوان سردستة بيماريهائي كه باعث مرگ و مير ميشوند شناخته شده است. مخصوصاً در كشورهاي حارهاي از عوامل مهم مرگ و مير ميباشد. در سال 1993 اين بيماري تبديل به يك اورژانس همگاني در ميان كشورها شد
با توجه به كنترل ضعيف سل، سازمان جهاني بهداشت تخمين ميزندكه در بين سالهاي 2020-2000 نزديك به يك ميليارد مورد سل را در جهان ايجاد ميشود و حدود 200 ميليون نفر از اين تعداد علائم باليني پيدا ميكنند و حدود 35 ميليون مورد مرگ رخ ميدهد.
در جهانی که امروز مواجه با فقر وگسترش HIVمیباشد بیماری سل نیاز به توجه بیشتر ی دارد
.
تا كنون يك سوم جمعيت جهان ( 2 ميليارد نفر ) با ميكروب سل آلوده شدهاند و سالانه 10 ميليون مورد جديد سل بروز ميكند كه به موارد قبلي افزوده ميشود و در حال حاضر ، بيش از 20 ميليون نفر به بيماري سل مبتلا هستند. در طول دهة اخير قرن بيستم تعداد افراد جديد مبتلا به سل افزايش پيدا كرده است و در حدود 95% از اين موارد جديد دركشورهاي در حال توسعه روي ميدهد
ما در اين مطالعه نظر به اهميت مسأله كوشيدهايم، سل ريوي و خارج ريوي را در منطقه رامسر در مقطع پنج ساله (84-88 ) مورد بررسي قرار دهيم
روش كار
از آنجا كه كليه بيماران مشكوك و يا آلوده به مايكوباكتريوم توبركلوزيس پس از ويزيت توسط پزشكان عمومي و متخصص نهايتاً به شبكه بهداشت و مركز مبارزه با سل معرفي ميشوند لذا ميتوان تا حدود زيادي به واقعيبودن آمار كل بيماران مطمئن بود. در بررسي پرونده بيماران و بررسي شاخصهاي از پيش معينشده و نتايج حاصل از درمان ميتوان به نتايجي دست يافت كه در روند تشخيص و كنترل بيماري در منطقه مؤثر باشد. اطلاعات موجود در اين تحقيق را از دفاتر موجود در مركز بهداشت رامسر بدست آورديم و همچنين از مــركز بهـداشـت كــل استان واقع در ساري نيز كمك گرفتيم
نتيجهگيري
كليه پروندههاي موجود در مركز بهداشت رامسر با تشخيص قطعي بررسي گرديد و نتايج زير حاصل شد: 30 مورد سل در بين سالهاي 84-88شناسائي شد.که 21 مورد سل ریوی و9 مورد سل جارج ریوی بودو28 مورد آن جدید یک مورد منتقل شده از منطقه دیگر ویک مورد عود بیماری گزارش شده از این بیماران 16 نفر مرد و14 نفر زن و11 نفر ساکن روستا و19 نفر ساکن شهر بودند. شيوع بيماري در سنين 34-25 و بالاي 65 سال بيشتر از ساير سنين بود..شایعترین عضو خارج ریوی مبتلا به سل به ترتیب غدد لنفاواسپوندلیت وپریتوئن گزارش شده است و2مورد مرگ داشتيم كه موارد مرگ بالاي 65 سال سن داشتند.
پيشنهادات -- با توجه به اين نكته كه بيماري سل ميتواند براي انسان مورتاليتي و موربيديتي ايجاد كند و با توجه به شيوع اين بيماري و مطالعات جهاني انجام شده توصيه می شود ميشود.
-به افراد مسن مسلول توجه ويژهاي معطوف داريم.
-با افزايش امكانات آزمايشگاهي از مقاومت داروئي در اين منطقه اطلاع پيدا كنيم تا بتوانيم علل عود بيماري را تشخيص دهيم و همچنين از گسترش سل مقاوم به چند دارو پيشگيري كنيم.
-علل فوت بيماران را در مطالعاتي مورد تحليل و بررسي قرار دهيم تا با نتايج حاصل از آن بتوانيم به نقاط ضعف خود پي ببريم.
- به بيماران مراجعهكننده با شكايتهاي پوست، ارتوپدي و روماتولوژي توجه خاصي را معطوف داريم. و بيماري سل را در اين گروه از بيماران جزو تشخيصهاي افتراقي قرار دهيم.
-با توجه به اين نكته كه سل ريوي خلط مثبت بيشترين نوع سل موجود ميباشد و افراد مبتلا به اين نوع سل باعث انتشار عامل بيماري ميگردند و توجه به اين موضوع كه اكثر بيماران ما روستايي و در سنين بالا قرار دارند، توجه زياد به آموزش بيماران بكنيم و راههاي جلوگيري از انتشار را به آنها بياموزيم.
كليد واژه: بيماري سل، سل ريوي، سل خارج ريوي،
دكتر لطيف كاظمي متخصص بیماریهای داخلی
09113929464 صندوق پستی 196- 46915 تلفن رامسر